Bijzondere vondst op ’t Ende

Aan ’t Ende van het gehucht De Stapel heeft sinds mensenheugenis een boerderij gestaan. Deze boerderij wordt voor het eerst genoemd in 1458. Net als bij zoveel andere boerderijen in de buurt, kreeg ook ’t Ende zo’n honderd jaar geleden een nieuw voorhuis en zijn lange staart waarin nu een informatiecentrum van Stichting Het Drentse Landschap is ingericht. Op 26 november 1971 werd in deze boerderij een bijzondere vondst gedaan.

Van oudsher is het Drentse Coevorden een vestingstad geweest. Vanzelfsprekend was er ook een kasteel gevestigd, maar door diverse oorzaken was dit kasteel in verval geraakt. In de jaren zestig van de vorige eeuw besloot men om het complex te restaureren en daartoe werd Monumentenzorg van de provincie Drenthe in de arm genomen. Het aannemersbedrijf van J. Nijboer uit IJhorst mocht het werk uitvoeren. Bij de start in 1968 stuitte men op funderingsresten van een ronde toren, die kennelijk een onderdeel was geweest van het complex. Toen had men een probleem, want deze toren kwam op geen enkele afbeelding voor. Monumentenzorg stelde dat er zonder afbeelding geen sprake kon zijn van herbouw van de toren.

Het is aan de niet aflatende zoekactie van de heer Nijboer te danken dat het werk in 1972 kon worden opgeleverd, compleet met toren. Terwijl hij vruchteloos zocht, kwam hij in contact met de helderziende Tholen uit Nunspeet. Deze paragnost zag een afbeelding van de toren, die gezocht moest worden ten oosten/zuidoosten van de plek waar Nijboer nu zocht. Verder nam hij in verband met deze afbeelding een groot gebouw waar en een antieke houten kist met daarop houtsnijwerk. Dankzij deze aanwijzingen kwam Nijboer terecht bij de familie Claterbos op ’t Ende. Deze familie had een aantal schilderijen geërfd, gemaakt door Augustijn Claterbos. Deze schilder leefde in Haarlem van 1750-1828 en ligt in de St. Bavokerk aldaar begraven. Onder het genot van een kopje koffie werd de map met het werk van Claterbos tevoorschijn gehaald en hierin werd inderdaad een afbeelding van de kasteeltoren van Coevorden gevonden. Het verband met de waarnemeingen van de heer Tholen werd toen ook geheel duidelijk: De Stapel iigt ten oosten/zuidoosten van IJhorst. Het grote gebouw was de St. Bavokerk in Haarlem en de kist met houtsnijwerk was een dekenkist waarin de map met tekeningen vele jaren op ’t Ende was bewaard!

Dankzij deze bijzondere vondst heeft Coevorden nu weer een gerestaureerd kasteel met een toren!

Historisch verhaal